Vụ án Đoàn Văn Vươn ở Hải Phòng: Sự bất thường lộ diện?!

Dương Phi Anh

Theo: Quê Choa

–

“Thẩm phán Ngô Văn Anh khẳng định không hề thụ lý vụ kiện nào mà đương sự có tên là Đoàn Văn Vươn. Vậy biên bản các đương sự tự thỏa thuận là thật hay giả, ai đã lập biên bản và đóng dấu tòa án vào đó?…“

Đúng ra, bài này ban đầu có tựa đề “Sự lưu manh lộ diện?!”. Tôi viết bài NÀY lúc 2 giờ sáng ngày 11/01/2012, ngay sau khi đọc bài phỏng vấn ông Ngô Ngọc Khánh – Chánh văn phòng UBND huyện Tiên Lãng do Báo Pháp luật TP.HCM Online thực hiện, đưa lên. Bởi vì, trong bài còn xuất hiện hàng chục thanh niên ở khu đầm của gia đình anh Đoàn Văn Vươn vừa có cuộc cưỡng chế. Những thanh niên này tay lăm lăm hung khí, ngăn cản phóng viên chụp ảnh, thậm chí có người còn lao thẳng xe máy vào phóng viên và liên tục chửi bới rồi nhiều lần lao vào giật máy ảnh… Trong đó, “có một người trong số đó xưng là công an viên xã Vinh Quang có tên Lâm. Công an viên này nói huyện, xã chỉ đạo không cho chụp ảnh, nếu muốn chụp phải có văn bản đồng ý của chủ tịch huyện…”….

Chắc cũng không cần bình luận gì thêm về thái độ hung hăng, có tính lưu manh và sự hiện diện của những người “trên trời rơi xuống” tại khu đầm này. Nhưng, do bài đề cập đến nhiều nội dung và nghĩ rằng dùng từ “lưu manh” thì e rằng hơi chủ quan, vội vàng nên chúng tôi “tự ý đục bỏ” và thay thành tựa đề “Sự bất thường lộ diện?!”. Do chưa nắm được các nội dung và thủ tục xung quanh các quyết định của UBND huyện Tiên Lãng nên tôi quyết định nán lại một ngày để bổ sung những thông tin cần thiết cho nhận định của mình, đồng thời để đối chiếu với một số nhận định của bài hôm trước (“Vụ án Đoàn Văn Vươn ở Hải Phòng: tại sao dư luận bảo… “lừa dân” – Quê Choa ngày 10/01/2012).

Đúng như mong đợi, ngày 11/01/2012, có nhiều thông tin bổ ích trên các báo. Tuổi Trẻ có bài phân tích rất hay của giáo sư Đặng Hùng Võ, khẳng định “UBND huyện Tiên Lãng có nhiều cái sai”; Tờ Dân Việt có bài “Bí ẩn bất thường trong vụ kiện của ông Vươn” với nội dung “Thẩm phán Ngô Văn Anh khẳng định không hề thụ lý vụ kiện nào mà đương sự có tên là Đoàn Văn Vươn. Vậy biên bản các đương sự tự thỏa thuận là thật hay giả, ai đã lập biên bản và đóng dấu tòa án vào đó?…“

Sai nhiều!

Ở đây, chỉ xin nhắc lại một vài chi tiết cần lưu ý. Qua trả lời phỏng vấn của ông Nguyễn Ngọc Khánh và thông tin trên báo, có thể khẳng định việc quản lý và thu hồi đất của gia đình anh Vươn và các hộ khác để “giao người khác có điều kiện hơn bằng cách đấu thầu …” là sai hoàn toàn. Nói cách khác, việc thu hồi đất của tất cả hộ dân trong khu đầm lầy là sự vi phạm trắng trợn quy định của Luật Đất đai năm 2003 (hiệu lực ngày 1-7-2004). Càng thông tin, UBND huyện Tiên Lãng càng thể hiện rõ sự tùy tiện và bất chấp luật pháp…

Trước hết, đất đầm mà gia đình anh Vươn và các hộ khác đang sử dụng thuộc “Đất có mặt nước ven biển được Nhà nước cho thuê thu tiền thuê đất hàng năm đối với tổ chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân để sử dụng vào mục đích nuôi trồng thủy sản…” (Khoản 1 Điều 79 Luật Đất đai 2003). Anh Vươn và gia đình bắt đầu tiến hành đắp đê, khai hoang… từ năm 1992. UBND huyện Tiên Lãng đã có báo cáo như sau: “Năm 1993, UBND huyện Tiên Lãng đã có quyết định giao cho ông Vươn 21 ha bãi biển để nuôi trồng thủy sản, thời hạn 14 năm. Tuy nhiên, từ năm 1993-1997, ông Vươn đã tự ý đắp bờ bao để sử dụng vượt quá diện tích được giao. Năm 1997, UBND huyện có quyết định giao bổ sung 19,3 ha vượt quá cho ông Vươn với thời hạn 14 năm cũng tính từ năm 1993. Hết thời hạn giao đất, huyện ra quyết định thu hồi cả 40,3 ha bằng hai quyết định…”.

Giáo sư Đặng Hùng Võ khẳng định các quyết định đó là giao đất và nhiều điều sai: Giao đất thì Luật Đất đai quy định hạn mức được giao đối với một hộ gia đình cá nhân không được vượt quá 2ha. Vì vậy, huyện Tiên Lãng “giao đất” cho anh Vươn tới hơn 40ha thì về diện tích giao cũng sai; thời hạn giao đất cũng phải là 20 năm…;

Mánh!

Như đã nhận định, trong rất nhiều động thái làm việc với các hộ “nhận giao đất”, UBND huyện Tiên Lãng đều muốn chuyển sang “cho thuê đất”. Bởi vì, cho thuê đất thì không “phạm” hạn mức bắt buộc 20 năm và thời hạn cho thuê sẽ “tùy thích” cho mấy năm cũng được.

Ông Chánh văn phòng Nguyễn Ngọc Khánh thì nói: “Huyện giao đất có thời hạn. Dù là đất nào đi nữa, về mặt pháp luật người ta quy định khống chế mức “trần” nhưng địa phương chúng tôi có thể giao thấp hơn, có thể giao năm năm, 10 năm hoặc 20 năm, miễn rằng không giao quá 20 năm là được. Với ông Vươn, chúng tôi giao đất có thời hạn. Thời hạn như thế nào là giữa hai bên huyện và cá nhân đó ký kết” (Sai rồi do nhầm lẫn khái niệm rồi – NV).

Điều tùy tiện và “mánh lới” hơn, ông Khánh khẳng định: “Trong quyết định nói rõ giao đất cho anh này có thời hạn, khi hết hạn anh phải bàn giao toàn bộ diện tích và tài sản trên đất”. Thật là nực cười khi nghe câu này! Hết thời hạn người dân phải bàn giao toàn bộ diện tích và tài sản trên đất một cách vô điều kiện như đã thực hiện với hộ anh Vươn thì hóa ra “anh” giao đất, cho thuê một thời gian ngắn để cho người ta “cải tạo giùm mình rồi thụ hưởng sau cũng chưa muộn” à? Thế có phải là anh “ăn trên đầu, trên cổ” người được giao đất, cho thuê đất không?…

Khi nhà báo hỏi: “Tại sao ông Vươn, ông Luân đã đề nghị thuê tiếp nhưng huyện không gia hạn mà lại phải thu hồi? Ông Chánh văn phòng Khánh vô tư trả lời: “Đây là theo quy định. Dứt khoát phải làm các thủ tục bàn giao sau đó mới tới các thủ tục xin thuê”.

Giáo sư Đặng Hùng Võ khẳng định: Hiện nay việc giao đất theo nghị định 64 nếu tính từ thời điểm sớm nhất là từ ngày 15-10-1993 thì chưa có trường hợp nào đến hạn phải thu hồi và cũng chưa có địa phương nào xem xét xúc tiến thu hồi vì chưa có chủ trương chung là thu hồi hay giao tiếp. Với diện giao đất 20 năm đến nay Quốc hội cũng chưa quyết là hết thời hạn giao đất thì làm gì. Nên việc huyện Tiên Lãng lại chủ động làm trước về chủ trương là điểm sai nữa. Còn nếu thu hồi để giao đất cho dự án đầu tư được phép nhưng việc thu hồi này phải căn cứ vào nghị định 84. Với quyết định thu hồi 19,3ha đất đối với ông Vươn thì mục đích thu hồi không rõ ràng. Giả sử có thu hồi giao cho dự án đầu tư thì tại thời điểm ban hành quyết định ngày 7-4-2009 phải tuân thủ theo trình tự thủ tục của nghị định 84. Tức là phải qua các bước từ chủ trương thu hồi đất, kiểm đếm tài sản, lập phương án bồi thường hỗ trợ tái định cư tổng thể, ban hành quyết định thu hồi đất gửi đến từng hộ gia đình, lập phương án bồi thường hỗ trợ tái định cư chi tiết và công bố công khai tại trụ sở xã để tiếp nhận đóng góp ý kiến của người dân bị thu hồi đất… Nhưng trong quyết định thu hồi đất của UBND huyện Tiên Lãng đối với diện tích 19,3ha không có nội dung nào ăn nhập với nghị định 84, và đây cũng là điểm sai.

Thủ tục giám đốc thẩm thế nào?

Báo Pháp luật TP.HCM phỏng vấn ông Đặng Quang Phương, Phó Chánh án TAND Tối cao cho biết: “Trong trường hợp này, giả sử người khởi kiện nghe UBND huyện Tiên Lãng dỗ dành, dẫn tới hiểu lầm và đi đến quyết định rút kháng cáo; quyết định rút kháng cáo đó lại dẫn tới quyết định đình chỉ của TAND Hải Phòng, thì người khởi kiện có thể gửi đơn lên TAND Tối cao khiếu nại quyết định đình chỉ kia. Việc hiểu nhầm ấy chỉ có thể giải quyết bằng con đường giám đốc hoặc tái thẩm của TAND Tối cao, chứ không thể dùng luật rừng, vũ khí nóng để chống lại lực lượng cưỡng chế như sự việc đã diễn ra”.

Đúng là như thế, nhưng vẫn chưa đủ. Hiện nay, anh Vươn và một số người trong gia đình anh bị bắt, truy nã nên khủng hoảng là chắc chắn. Hành động như họ chứng tỏ họ nghĩ “chẳng thiết gì nữa” nên việc gửi đơn là không phải dễ dàng.

Trong khi đó, Luật Tố tụng hành chính quy định tại Điều 211 như sau: “1. Trong thời hạn 01 năm, kể từ ngày bản án, quyết định của Toà án có hiệu lực pháp luật, nếu phát hiện vi phạm pháp luật trong bản án, quyết định thì đương sự có quyền đề nghị bằng văn bản với những người có quyền kháng nghị quy định tại Điều 212 của Luật này để xem xét kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm. 2. Trường hợp Toà án, Viện kiểm sát hoặc cá nhân, cơ quan, tổ chức khác phát hiện có vi phạm pháp luật trong bản án, quyết định của Toà án đã có hiệu lực pháp luật thì phải thông báo bằng văn bản cho những người có quyền kháng nghị quy định tại Điều 212 của Luật này”.

Điều 212. Người có quyền kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm

“Chánh án Toà án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao có quyền kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của Toà án các cấp, trừ quyết định của Hội đồng Thẩm phán Toà án nhân dân tối cao…” (Đúng thẩm quyền kháng nghị quyết định tạm đình chỉ của TAND TP Hải Phòng).

Như vậy, một số cơ quan, tổ chức có quyền thông báo bằng văn bản cho Chánh án Toà án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao chứ không riêng gì đương sự trong vụ án.

Tác giả gửi cho Quê choa

(Bài vở gửi đăng QC là chủ kiến riêng của tác giả, không hẳn là chủ kiến của QC)